 بی توجهی به آثار تاریخی بستک-عکس: امیررضا فخری-ایسنا |
|
بستک از شهرهای استان هرمزگان، با قدمتی تاریخی، در قدیم محلی برای استراحت کاروان‌ها بوده‌است. شهر بستک در منطقه‌ای کوهستانی قرار دارد که از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصل است. این شهر مرکز شهرستان بستک است. - جمعیت شهربستک طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵، برابر با ۹۰۱۹ نفر بوده‌است این شهر تا سال ۱۳۳۴ جزء استان فارس بوده‌است. بستک پیشینه تاریخی و سیاسی طولانی دارد. دارای بیش از دویست روستا بوده، که در سال ۱۳۶۴ بخش وسیعی از روستاهای منطقه‌ای به نام روئیدر از بستک جدا شد و به بخش خمیر پیوند دادند و در سال ۱۳۷۰ تعدادی دیگر از روستاها در حوالی لمزان از بستک جدا شد. از اقسام خوردنی‌های سنتی منطقه بستک و بخش‌های آن مهوه است که در جنوب ایران شهرت فراوانی دارد. بعضی آنرا مهیاوه نیز می‌نامند.
- در امارت دبی یکی از امیرنشین‌های هفت‌گانه امارات متحده عربی محله‌ای وجود دارد که بنام محلهٔ «بستکیه» معروف است.
|
|
شهرستان بستک از شمال به
لارستان، از جنوب به شهرستان گاوبندی و شهرستان بندر لنگه، از مغرب به
شهرستان لامرد، و از سمت مشرق به شهرستان بندر عباس محدود می‌گردد.
|
|
طول جغرافیائی شهر بستک
۵۴ درجه و ۲۳ دقیقه و عرض آن ۲۷ درجه ۱۴ دقیقه‌است ارتفاعش از سطح دریا
۲۱۲۰ گز است. حدود وسعت شهرستان بستک با ۵۹/۵۵۲۵ کیلومتر مربع وسعت و در
غرب استان هرمزگان در جنوب ایران واقع شده‌است. شهرستان بستک از شمال
شهرستان لار، و از جنوب شهرستان بندر لنگه، واز مغرب شهرستان لامرد و از
سمت مشرق به شهرستان بندر عباس محدود می‌گردد.
|
|
براساس جدیدترین تقسیمات سیاسی شهرستان بستک دارای سه بخش و ۹ دهستان و ۱۱۰ آبادی سکنه و ۴۰ پارجه آبادی خالی از سکنه‌است.
|
|
شهرستان بستک از جمله
ناهموارترین مناطق استان هرمزگان است به گونه‌ای که برخی از ناهموارترین
وبلندترین ارتفاعات استان در این شهرستان واقع شده‌است. دامنه ارتفاعات
کمتر از ۱۰۰ متر تا بیش از ۲۰۰۰ متر تا ۳۰۰۰ متر، کوه گاه‌بست و کوه سیاه
در شمال شهرستان، و کوه ناخ و زنگارد در جنوب شرقی شهرستان، پراکندگی دارد
که در این میان کمترین وسعت مربوط به طبقه ارتفاعی کمتر از ۱۰۰ متر با ۲٪
بوده و بیشتر آن مربوط به طبقه ارتفاعی ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر با ۲۴٪ است. همچنین
۱۵٪ وسعت بخش نیز در ارتفاعی بیش از ۱۰۰ متر قرار گرفته‌است.
|
|
در تقسیمات اقلیمی، شهر
بستک دارای اقلیمی گرم و خشک است. متوسط بارندگی سالانه حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰
میلیمتر و دربعضی از سالها کمتر هم میشود. حد اکثر بارندگی درماههای
تابستان میزان رطوبت بطور چشم گیری افزایش می‌یابد واین امر موجب میشود که
هوا دم کرده وطاقت فرسا گردد. ضمن اینکه رطوبت تابستان موجب تشکیل شبنم
شحرگاه و مه صبحگاهی شده و به برکت آن گیاهان این منطقه خشک به حیات خود
ادامه میدهند. در زمستان در برخی مواقع از زمان در قله‌های برخی از
کوه‌های شهرستان بست بستک مانند: قله کوه گاه‌بست و قله کوه ناخ یخ
می‌بندد، همچنین بر روی آبهایی که در ظرفهای مکشوف و در اماکن باز گذاشته
باشد نیز از شدت سرما یخ می‌بندد.
|
|
شهرستان بستک به علت
نزدیکی به خلیج فارس ونزدیکی به منطقه حاره وداشتن موقعیت کوهستانی، دارای
ویژگیهای اقلیمی مخصوص به خود است، با توجه به موقعیت منطقه دارای آب وهوای
گرم وخشک در تابستان، وسرد وخشک در زمستان است. شهرستان بستک به علت
نزدیکی به مدار خط السرطان دارای آب وهوای گرم وخشک به لحاظ تقسیم بندی
اقلیمی است. بر اساس اطلاعات موجود از ایستگاه جناح میانگین درجه حرارت در
طول دوره آماری ۵/۴۹ درجه سانتیگراد وحد اقل مطلق آن صفر درجه سانتیگراد
است. اصولا آب وهوای منطقه گرم است. بنا براین منطقه «گرمسیر» یا
«گرمسیرات» نامیده شده‌است. قسمت اعظمی از روزها ی سال گرمای هوایش از حد
مطلوب ومورد نیاز یعنی ۲۵ درجه‌است. به طوری که حدود ۳۰۰ روز از روزهای سال
از گرمای بیش از حد مطلوب برخوردار است.
|
|
اغلب اراضی شهرستان بستک
دارای قابلیت مرتعی است ومناسب‌ترین اراضی جهت استفاده‌های مرتعی وبرداشت
علوفه محسوب میشوند. محدودیتهای عمده این اراضی شیب بسیار تند، فرسایش
بسیار زیاد محدودیت عمق خاک، پستی وبلندی وناهمواری، وجود سنگریزه، شوری
وقلیائیت، محدودیت آب زیر زمینی وخطرات سیل گیری است که با عملیاتی همچون
حفاظت از حوزه آبخیز، کنترل چرا، رعایت اصول مرتعداری، احیاء وتوسعه مراتع،
جلوگیری از فرسایش، تسطیح در قسمت خاکدار، احداث سیستم زهکشی، اصلاح اراضی
تاءمین آب مورد نیاز می‌توان تاحد زیادی این مشکلات را رفع نموده وبر
توانمندیهای اراضی افزود.
|
|
باتوجه به تقیسمات سیاسی
جدید وتشکیل سه بخش: کوخرد و مرکزی و جناح، بستک در شهرستان وقطب بندی
سیاسی در منطقه، خدمات عمومی وزیر بنایی توزیع گردیده‌است. مطالعات انجام
شده در خصوص نرخ باسوادی شهرستان بستک نشان می‌دهد که براساس سر شماری
عمومی سال ۱۳۷۵ شهرستان بستک دارای ۵/۷۵ در صد نرخ باسوادی در گروه مردان و
۹۲/۶۳ در صد نرخ باسوادی در گروه زنان بوده‌است. آمارهای مربوط به وضعیت
آموزش جمعیت روستایی شهرستان بستک گویای این مطلب است که ۹۴/۶۶ در صد جمعیت
۶ تا ۲۴ ساله شهرستان بستک در سال ۱۳۷۵ در حال تحصیل بوده‌اند. براساس
آخرین سر شماری عمومی نفوس ومسکن ۱۳۷۵ خورشیدی جمعیت شهرستان بستک ۴۹۶۷۶
نفر گزارش کرده‌است.
|
|
|
جمعیت :
9019
کد تلفن :
764
سایت شهرداری :
www.bastakcity.comبستک از شهرهاي استان هرمزگان، با قدمتي تاريخي، در قديم محلي براي استراحت کاروان‌ها بوده‌است. شهر بستک در منطقه‌اي کوهستاني قرار دارد که از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصل است. اين شهر مرکز شهرستان بستک است.
جمعيت شهربستک طبق سرشماري عمومي نفوس و مسکن در سال 1385، برابر با 9019 نفر بوده‌است.
اين شهر تا سال 1334 جزء استان فارس بوده‌است. بستک پيشينه تاريخي و سياسي طولاني دارد. داراي بيش از دويست روستا بوده، که در سال 1364 بخش وسيعي از روستاهاي منطقه‌اي به نام روئيدر از بستک جدا شد و به بخش خمير پيوند دادند و در سال 1370 تعدادي ديگر از روستاها در حوالي لمزان از بستک جدا شد. از اقسام خوردني‌هاي سنتي منطقه بستک و بخش‌هاي آن مهوه است که در جنوب ايران شهرت فراواني دارد. بعضي آنرا مهياوه نيز مي‌نامند.
در امارت دبي يکي از اميرنشين‌هاي هفت‌گانه امارات متحده عربي محله‌اي وجود دارد که بنام محله «بستکيه» معروف است.
مردم بستک به زبان لارستاني با گويش بستکي سخن مي‌گويند که از دسته زبانهاي پارسي جنوب غربي ايران است
مراسم عقد
در گذشته ، پدر و مادر داماد ، دختری را برای پسر خود پیشنهاد می دادند ؛ اگر پسر با پدر و مادر ، هم رأی میشد ، توسط بزرگان فامیل یا یکی از ریش سفیدان محل از دختر موردنظر خواستگاری میکردند ؛ تا روز ازدواج ، عروس و داماد ، خیلی کم همدیگر را می دیدند ؛ اما حالا این مراسم فرق میکند ؛ معمولا پسر و دختر همدیگر را می پسندند و بعد از پذیرش خانواده ، از دختر خواستگاری میشود ؛ پس از آزمایش خون و نبود مشکل ، عروس و داماد ، همراه فامیل ، در دفتر ثبت ازدواج حضور می یابند و مراسم عقد توسط سر دفتر رسمی انجام می گیرد ؛ گاهی نیز نماینده ثبت ازدواج در خانه ها حاضر میشود و مراسم عقد در آنجا صورت می گیرد ؛ بعد از عقد ، افراد حاضر به داماد و عروس تبریک می گویند و از حضار با شیرینی و نوشیدنی پذیرایی می شود ؛ در خانه بر سر داماد وعروس ، نقل و بادام سبز و سکه و اسکناس می ریزند ؛ زنان فامیل و دوست و همسایه که در خانه جمع هستند ، آن شب را به جشن و سرور می پردازند ، آواز می خوانند و دف و دایره می زنند .
مراسم به دست کردن حلقه
این مراسم در قدیم وجود نداشته و جدید است و نوپا می باشد ؛ خانواده داماد و عروس بعد از مشورت و توافق ، شبی را در نظر میگیرند تا داماد با خانواده و خویشاوندان به خانه عروس رفته و حلقه ازدواج همراه با طلا و جواهرات به عروس بپوشاند ؛ این مراسم با حضور زنان صورت میگیرد و داماد در حضور آنان ، حلقه را در دست عروس میکند و بعد بین جمعیت حاضر ، شیرینی توزیع میشود .در این مراسم ، اقوام نزدیک ، هدایایی اگر دارند به عروس و داماد تقدیم میکنند و همچنین بر سر آنها اسکناس می ریزند .
مراسم حنابندان
این مراسم ، یک شب قبل از عروسی برگزار میشود و در این مراسم ، دست و پای عروس و داماد به طور جداگانه ، حنابندی میشود؛ گاهی اوقات ، جوانان در حنابندی با داماد مشارکت کرده و دست و پای خود را حنا میگیرند ؛ حنابندی داماد ، ساده است ولی بر روی دست و پای عروس با حنا تصاویر گل میکشند و آن را نقش می بندند .
مراسم عروسی
مخارج عروسی بر عهده داماد است ؛ این مراسم در دو روز وسه شب برگزار میشود ؛در بعضی نقاط هم به یک روز کاهش یافته است ؛در گذشته در این روستا هر دو روز ، نهار و شام از طرف داماد برای اهالی طبخ میشد و جوانان با سینی بر دست و سر ، که در آنها بشقاب و کاسه پر از غذا بود به خانه ها می بردند و بعدها این رسم به یک روز تقلیل یافت و بردن غذا به خانه ها هم با خودرو صورت گرفت ؛ دیگهای غذا را داخل خودرو می گذاشتند و دم در هر خانه ای که می رسیدند ، صاحبخانه با ظروف شخصی خود ، غذا را میگرفت ؛ حالا دیگر از آن رسم خبری نیست ؛ چون این کار ، خرج زیادی داشت ؛ البته در روز آخر ، مردم روستا برای صرف شام به خانه داماد دعوت میشوند ؛از مهمانانی هم که از بیرون از روستا می آیند پذیرایی میشود ؛ ناگفته نماند که خانواده هایی که وضع مالی خوبی دارند بنا به تشخیص و سلیقه خود ، مانند گذشته از اهالی پذیرایی میکنند و غذا را در سطح روستا توزیع می نمایند .
در گذشته ، شب اول عروسی به شب دزدی و شب دوم به شب فاشتی معروف بوده ؛ در شب اول به عروس لباس سبز می پوشانند و در حیاط ، قسمتی از دیوار را تزیین و کف حیاط را مفروش میکنند و برای عروس و داماد ، مبل می گذارند ؛در گذشته در شب دزدی ، چهره عروس را با پارچه نازک یا تور می پوشاندند تا کسی چهره او را نبیند و به همین دلیل ، این شب را شب دزدی می نامیدند .
فردای آنروز هنگام عصر ، داماد را در حیاط خانه خود بر روی صندلی نشانده و میزی را که وسایل لازم بر روی آن گذاشته اند ، جلوی او قرار می دهند ؛ بعد آرایشگر سر و صورت داماد را در حضور جمع ، اصلاح میکند ؛ این مراسم به سرتراشی معروف است ؛ در هنگام سرتراشی ، چند نفر ، مدایحی را در وصف پیامبر و خلفا می خوانند و مردم با صلوات جواب میدهند .
بعد از اتمام سرتراشی ، مردان و زنان خانواده و اقوام ، سکه و اسکناس و بادام و شکلات بر سر داماد می ریزند ؛ سپس داماد ، دوش گرفته ولباس نو ( دامادی ) به او پوشانده میشود ؛پوشاندن لباس ممکن است در حیاط خانه و یا در بیرون از خانه ( بیرون از ده ) صورت گیرد ؛سرانجام ، جمعیت پس از نوشیدن شربت ، همراه با ساز و دهل و صلوات در معیت داماد به طرف خانه عروس براه می افتند .
شب هنگام ، زنان ، به خانه عروس میروند ؛ گروه مردان به هیچوجه وارد خانه عروس نمی شوند و داماد توسط یکی از اقوام نزدیک ( پدر یا برادر داماد یا عروس ) به خانه عروس برده میشود ؛ او پس از نشستن داماد در کنار عروس ، سر داماد و عروس را سه بار ، آرام به هم میزند ؛ داماد مدتی می نشیند و زنان حاضر ، دایره و دف میزنند ؛سپس داماد از خانه خارج میشود ؛ مردان نیز در بیرون از خانه ، در جایی که تعیین شده ، همراه با ساز و دهل ، شروع به چوب بازی ( داربازی ) میکنند که تا پاسی از شب ادامه دارد .
در گذشته ، پدر و مادر داماد ، دختری را برای پسر خود پیشنهاد می دادند ؛ اگر پسر با پدر و مادر ، هم رأی میشد ، توسط بزرگان فامیل یا یکی از ریش سفیدان محل از دختر موردنظر خواستگاری میکردند ؛ تا روز ازدواج ، عروس و داماد ، خیلی کم همدیگر را می دیدند ؛ اما حالا این مراسم فرق میکند ؛ معمولا پسر و دختر همدیگر را می پسندند و بعد از پذیرش خانواده ، از دختر خواستگاری میشود ؛ پس از آزمایش خون و نبود مشکل ، عروس و داماد ، همراه فامیل ، در دفتر ثبت ازدواج حضور می یابند و مراسم عقد توسط سر دفتر رسمی انجام می گیرد ؛ گاهی نیز نماینده ثبت ازدواج در خانه ها حاضر میشود و مراسم عقد در آنجا صورت می گیرد ؛ بعد از عقد ، افراد حاضر به داماد و عروس تبریک می گویند و از حضار با شیرینی و نوشیدنی پذیرایی می شود ؛ در خانه بر سر داماد وعروس ، نقل و بادام سبز و سکه و اسکناس می ریزند ؛ زنان فامیل و دوست و همسایه که در خانه جمع هستند ، آن شب را به جشن و سرور می پردازند ، آواز می خوانند و دف و دایره می زنند .
مراسم به دست کردن حلقه
این مراسم در قدیم وجود نداشته و جدید است و نوپا می باشد ؛ خانواده داماد و عروس بعد از مشورت و توافق ، شبی را در نظر میگیرند تا داماد با خانواده و خویشاوندان به خانه عروس رفته و حلقه ازدواج همراه با طلا و جواهرات به عروس بپوشاند ؛ این مراسم با حضور زنان صورت میگیرد و داماد در حضور آنان ، حلقه را در دست عروس میکند و بعد بین جمعیت حاضر ، شیرینی توزیع میشود .در این مراسم ، اقوام نزدیک ، هدایایی اگر دارند به عروس و داماد تقدیم میکنند و همچنین بر سر آنها اسکناس می ریزند .
مراسم حنابندان
این مراسم ، یک شب قبل از عروسی برگزار میشود و در این مراسم ، دست و پای عروس و داماد به طور جداگانه ، حنابندی میشود؛ گاهی اوقات ، جوانان در حنابندی با داماد مشارکت کرده و دست و پای خود را حنا میگیرند ؛ حنابندی داماد ، ساده است ولی بر روی دست و پای عروس با حنا تصاویر گل میکشند و آن را نقش می بندند .
مراسم عروسی
مخارج عروسی بر عهده داماد است ؛ این مراسم در دو روز وسه شب برگزار میشود ؛در بعضی نقاط هم به یک روز کاهش یافته است ؛در گذشته در این روستا هر دو روز ، نهار و شام از طرف داماد برای اهالی طبخ میشد و جوانان با سینی بر دست و سر ، که در آنها بشقاب و کاسه پر از غذا بود به خانه ها می بردند و بعدها این رسم به یک روز تقلیل یافت و بردن غذا به خانه ها هم با خودرو صورت گرفت ؛ دیگهای غذا را داخل خودرو می گذاشتند و دم در هر خانه ای که می رسیدند ، صاحبخانه با ظروف شخصی خود ، غذا را میگرفت ؛ حالا دیگر از آن رسم خبری نیست ؛ چون این کار ، خرج زیادی داشت ؛ البته در روز آخر ، مردم روستا برای صرف شام به خانه داماد دعوت میشوند ؛از مهمانانی هم که از بیرون از روستا می آیند پذیرایی میشود ؛ ناگفته نماند که خانواده هایی که وضع مالی خوبی دارند بنا به تشخیص و سلیقه خود ، مانند گذشته از اهالی پذیرایی میکنند و غذا را در سطح روستا توزیع می نمایند .
در گذشته ، شب اول عروسی به شب دزدی و شب دوم به شب فاشتی معروف بوده ؛ در شب اول به عروس لباس سبز می پوشانند و در حیاط ، قسمتی از دیوار را تزیین و کف حیاط را مفروش میکنند و برای عروس و داماد ، مبل می گذارند ؛در گذشته در شب دزدی ، چهره عروس را با پارچه نازک یا تور می پوشاندند تا کسی چهره او را نبیند و به همین دلیل ، این شب را شب دزدی می نامیدند .
فردای آنروز هنگام عصر ، داماد را در حیاط خانه خود بر روی صندلی نشانده و میزی را که وسایل لازم بر روی آن گذاشته اند ، جلوی او قرار می دهند ؛ بعد آرایشگر سر و صورت داماد را در حضور جمع ، اصلاح میکند ؛ این مراسم به سرتراشی معروف است ؛ در هنگام سرتراشی ، چند نفر ، مدایحی را در وصف پیامبر و خلفا می خوانند و مردم با صلوات جواب میدهند .
بعد از اتمام سرتراشی ، مردان و زنان خانواده و اقوام ، سکه و اسکناس و بادام و شکلات بر سر داماد می ریزند ؛ سپس داماد ، دوش گرفته ولباس نو ( دامادی ) به او پوشانده میشود ؛پوشاندن لباس ممکن است در حیاط خانه و یا در بیرون از خانه ( بیرون از ده ) صورت گیرد ؛سرانجام ، جمعیت پس از نوشیدن شربت ، همراه با ساز و دهل و صلوات در معیت داماد به طرف خانه عروس براه می افتند .
شب هنگام ، زنان ، به خانه عروس میروند ؛ گروه مردان به هیچوجه وارد خانه عروس نمی شوند و داماد توسط یکی از اقوام نزدیک ( پدر یا برادر داماد یا عروس ) به خانه عروس برده میشود ؛ او پس از نشستن داماد در کنار عروس ، سر داماد و عروس را سه بار ، آرام به هم میزند ؛ داماد مدتی می نشیند و زنان حاضر ، دایره و دف میزنند ؛سپس داماد از خانه خارج میشود ؛ مردان نیز در بیرون از خانه ، در جایی که تعیین شده ، همراه با ساز و دهل ، شروع به چوب بازی ( داربازی ) میکنند که تا پاسی از شب ادامه دارد .
اطلاعات کاربری
نظر سنجی
رزمایش گردان های الی بیت المقدس در میناب
پکارهلینک دوستان
نظرسنجی
شما اهل کدام شهر استان هرمزگان هستید؟
آمار سایت
کدهای اختصاصی