جزیره ابوموسی

          علی نقی نجاری پور 
            بازدید : 283
          شنبه 23 فروردین 1393
           نظرات (0)
        

جنوبی‌ترین جزیرۀ ایرانی آب‌های خلیج فارس، جزیرۀ ابوموسی است. این جزیره در222کیلومتری بندر عباس و هم‌چنین در75کیلومتری بندر لنگه واقع شده است .
جزیر، ابوموسی یکی از چهارده جزیرۀ استان هرمزگان است که بیش‌ترین فاصله از سواحل ایرانی خلیج فارس را دارد و طول و عرض آن در حدود 5/4کیلومتر است. شهر ابوموسی مرکز شهرستان ابوموسی می‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا 46 مترر و مساحت آن 2/2کیلومتر مربع است .
جزیرۀ ابوموسی نزدیک‌ترین پهن، خشکی از خاک ایران به خط استوا است که آب و هوای مرطوب و گرم‌تری دارد. این جزیره فاقد آب و اراضی مناسب کشاورزی است؛ ولی کشت و زرع محدودی در آن صورت می‌گیرد بیش تر مردم بومی محل به صید ماهی اشتغال داند .
این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت می کند. وسعت شهرستان ابوموسی 8/68 کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزاریر ابوموسی ( با 12 کیلومتر مربع )، جزیرۀ تنب بزرگ (با 3/10کیلومتر مربع)، تنب کوچک(با 5/1 کیلومتر مربع )، سیری (با 3/17 کیلومتر مربع)، فرور بزرگ(با 2/62کیلومتر مربع )و فرور کوچک (با 5/1کیلومتر مربع )می‌باشد .

جزیره ابوموسی نزدیک ترین پهنه خشکی از خاک ایران به خط استوا است که آب و هوای مرطوب و گرمتری دارد. در جزیره ابوموسی باغ‌های پراكنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است. درختان و درختچه های جنگلی این جزیره را تاغ، كنار، چیرغ و سمر تشكیل می‌دهد. سواحل زیبای خلیج فارس و غروب های رویایی آن مهم ترین جاذبه ‌ی شهرستان ابوموسی را تشكیل می‌دهد. در جزیره بوموسی معدن اكسید سرخ آهن و نفت وجود دارد. نفت این جزیره، كه به میدان مبارك، در بخش دریایی خاور جزیره محدود است، از نظر گونه و كیفیت، بهترین نفت در خلیج فارس شناخته شده است. منابع نفت جزیره سوری كه نقش مهمی در صادرات نفتی كشور دارد را می توان از مهمترین منابع زیر زمینی این شهرستان نام برد.

كشاورزی و دام‌داری به مفهومی كه برای اقتصاد این منطقه تعیین كننده باشد در این جزیره وجود ندارد و ساكنان این جزیره بیش تر به ماهی‌گیری اشتغال دارند. در جزیره بوموسی باغ های پراكنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است.

این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت میکند. وسعت شهرستان ابوموسی 8 / 68 کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزایر ابوموسی (با 12 کیلومتر مربع)، جزیره تنب بزرگ (با 3/10 کیلومتر مربع) تنب کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع)، سیری (با 3/17 دهم) کیلومتر مربع، فرور بزرگ (با 2/26کیلومتر مربع) و فرور کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع) میباشد

آب و هوای جزیره بوموسی گرم و مرطوب است و چون به خط استوا نزدیك است، هوای آن از هوای سایر جزیره های ایرانی خلیج فارس گرم تر است. بارش، بیش تر در اواخر زمستان و اوایل بهار بوده و بارندگی به گونه رگبار لحظه ای و موقت است. این جزیره رودخانه ندارد و تنها در شمال آن، چند مسیل خشك وجود دارد، اما دارای آب شیرین بوده و آب آشامیدنی مردم از چاه و باران تامین شده، یا با لنج وكشتی از بندر لنگه و بندر عباس به این جزیره حمل می شود. از رایج ترین بادهایی که در جزیره بوموسی و پیرامونش می وزد، می توان به بادهای « شمال»، « قوس»، « سهیلی» و« نعشی» اشاره کرد. جزیره بوموسی از لحاظ پوشش گیاهی فقیر و دارای فلور گرمسیری است و برخی گیاهان نواحی خشك درآن می رویند كه به مصرف چرای دام های محلی می رسد. در سال های پر باران، گیاهان علفی و بوته ها، رشد زیادی كرده و تمامی سطح جزیره و كف دره ها پوشیده از گیاه و یكپارچه سبز می شود. این جزیره زیر تاثیر محیط جغرافیایی گرم و مرطوب، از پوشش گیاهی استپی و خاردار نیز پوشیده است. مردم بوموسی از تبار آریایی و ایرانی الاصل هستند و چند خانوار ایرانی عرب زبان هم در بین آنان وجود دارند. ساكنان بوموسی سخت كوش، ایران دوست، متدین، پاك اندیش و مهمان نوازند. شماری از ساكنان جزیره از راه صید ماهی و مروارید امرار معاش می كنند. آب های پیرامون بوموسی دارای بهترین گونه مروارید است. تا دهه نخست سده 14 هـ. ش، 50 فروند كشتی بزرگ صید صدف مروارید، در كرانه این جزیره فعالیت داشته اند.
فاصله دریایی بوموسی تا خرم‌شهر 480، تا بندر امام خمینی 460، تا كویت 450، تا بوشهر 235، تا دوحه 205، تا كیش 70، تا سوری ( سیری) 31، تا لنگه 41، تا مسقط 310 مایل دریایی است.

ابوموسی از دیرباز تا كنون به نام های بوموسی، بابا موسی، بوموف، ابوموسی و گپ سبزو خوانده شده است. واژه بوموسی از دو پاره « بو» و «موسی» تشكیل شده است، كه« بو » به معنی رایحه می باشد و كوتاه شده آن، « بود»، « باشد»، « باشیم» و « بوم» است. «بوم» به معنی جا، مقام، منزل، ماوا، و سرزمین است و «موسی» هم نام شخص است و بوموسی، یعنی سرزمین موسی. بنابراین می توان گفت كه پیش از اسلام، شخص ایرانی الاصل سرشناسی به نام موسی، در این جزیره زندگی می كرده و شاید هم حكومت می نموده و نام جزیره از نام او گرفته شده و به « بوموسی » یا سرزمین موسی سرشناس شده است. با توجه به آن چه گفته شد، به نظر می رسد نام این جزیره، در اصل « بوموسی» كه یك نام كهن ایرانی است، بوده، و از سده 19 م، با بررسی های انجام شده تا كنون، نشان گر آن است كه از هزاره 2پ . م، جزیره بوموسی، همانند دیگر جزایر دریای پارس توسط ایرانیان اداره می شده و جزو قلمرو ایران بوده است. این جزیره از لحاظ استراتژیك نه تنها از جزیره های ایرانی ارزشمند و مهم در تنگه هرمز و دهانه خلیج فارس می باشد، بلكه همراه جزیره های تنب بزرگ، هرمز، لارك، قشم و هنگام، خط قوسی دفاعی ایران را در تنگه هرمز تشكیل می دهد. دریای پارس و جزیره های آن، از جمله بوموسی، در دوران ایلامیان در دست ایلامی ها بوده است. حدود امپراتوری ماد، در زمان پادشاهی هوخشتره از جنوب به كرانه های جنوبی دریای پارس كشیده شد. در این دوره، جزیره های دریای پارس، از جمله ابوموسی، نخست جزو یكی از ایالت های جنوب باختری و سپس جزو ساتراب ( استان) چهاردهم ماد به نام «درنگیانه» و بخشی از كرمان بوده و در روزگار هخامنشیان، به موجب بند 6 ستون نخست سنگ نبشته بیستون، جزو استان پارس شده است. در دوران اشكانیان، به ویژه در روزگار حكومت مهرداد اول ( 171-138 پ . م ) بندر ها و جزیره های دریای پارس، زیر فرمانروایی اشكانیان قرار گرفت. در دوران ساسانیان، جزیره ها و بندرهای دریای پارس، جزو قلمرو ایران و كوره (شهر) اردشیر خوره استان پارس، جزو پادكیسان نیم روز بوده است.

برچسب ها جزیره ابوموسی ,

ارسال نظر برای این مطلب