کرت از درختچه جنگلی یکی از گونههای بومی ایران است که زمان اوج گلدهی آن در هرمزگان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی از اواخر فروردین تا اوایل خرداد ماه است.
به گزارش بولتن نیوز، از بشاگرد واقع در بخش شرقی هرمزگان، کِرِت (kerat) با نام علمی Acacia ehrebergiana با فرم درختچههای بزرگ و کوچک است که به فرم درخت کوچک با یک تنه و ارتفاع حدود 5 متر در مناطقی همانند بشاگرد نیز روییده میشود.
شاخههای این درختچه خاردار و برگهایش دو شانهای زوج هستند، هر برگ آن معمولا دارای یک یا دو جفت شانه است.
گلهای آن نیز به مقدار چندین عدد تشکیل گل آذین کروی میدهند که از محل زاویه برگ و شاخه بیرون میآیند، گلها زرد درخشان و معطر است.
نیام یا میوه آن باریک و بلند و موجدار است، غالبا به رنگ سبز مایل به قرمز است که پس از شکفته شدن دانهها با بند ناف خود به وسیله پوسته میوه آویزان میگردند.
این گونه عمدتا در دامنههای رو به جنوب ارتفاعات کمتر از یک هزار و صد متر مشاهده میشود و در شرایط سخت رویشگاهی جایی که گرما و خشکی منطقه به اوج خود میرسد و هنگامی که خاکی بر روی سنگ مادری باقی نمانده بردباری نشان داده و ظاهر میگردد.
شاخههای درخت کرت قبل از آفت
این گونه صخره دوست بوده و با دامنه اکولوژیک وسیع خود از نزدیک ساحل تا ارتفاع حدود 700 متر از سطح دریا در خاکهایی با بافت سبک و قلوه سنگ دار بیشتر دیده میشود.
گلهای این گونه دارای رایحهای مطبوع، خوشبو، معطر و به عنوان یکی از گلهای مورد علاقه زنبور عسل است.
اغلب رویشگاههای کرت روی خاکهای کم عمق و تکامل نیافته و مناطق صخرهای محل ریزش بارانهای سیل آسا و عبور جریانهای آبی خروشان مستقر است که نقش بسزایی در حفاظت خاک دارد.
برگهای کرت یاریگر و نجاتدهنده حیوانات در فصلهای خشکسالی به عنوان عنصر تغذیهای مهمی است که در مرتع و چراگاههای استانهای هرمزگان و سیستان بلوچستان نقشی تعیین کننده و برجسته دارد.
*بیماری جاروی جادوگر
بیماری جاروی جادوگر (wiches broomdisease) یکی از انواع بیماریهای درختان است که بر اثر توقف چیرگی انتهایی و رشد جوانههای جانبی خفته در قسمت بالایی شاخسارههای قوی، تعداد زیادی شاخههای نازک و ضعیف به وجود میآید که زاویه این شاخههای جانبی نابهجا نسبت به شاخههای معمولی کمتر است و در نتیجه ظاهر جارو مانند که به نظر تعداد زیادی شاخه در یک محل مجتمع شدهاند دیده میشود.
بیش از همه، کشاورزان هرمزگانی از بیماری جاروی جادوگر خاطرهای تلخ دارند که به واسطه خشکاندن باغات لیمو، باعث وارد آمدن ضررهای فراوان و خانهنشینی آنان شد.
در دهههای اخیر که بیماری جاروی جادوگر در باغات لیمو به ویژه در مناطقی همانند رودان شایع شد، هیچ راهی برای درمان این بیماری پیشنهاد و مطرح نشده است که کارشناسان تنها راه این بیماری را امحا درخت پیشنهاد میکنند که مانع تکثیر ویروس شود.
به جرأت میتوان دلیل حذف هرمزگان به عنوان یکی از قطبهای تامین لیموی کشور را عامل بیماری جاروی جادوگر نام برد.
برخی کارشناسان بیماری جاروی جادوگر را نوعی عامل فیوپلاسمایی (ویروسی) توسط پیوندکها و حشرات ناقل آلودهای که به گیاهان سالم منتقل میشود میدانند و برخی کارشناسان هم بیماری جاروی جادوگر را عامل نوعی تغییرات غیر عادی هورمونی میدانند.
این بیماری در کشورهای دیگر بر روی گیاهان مختلف دیده میشود که میتوان به درخت ساکورا در ژاپن اشاره کرد، که موجب نابودی این درخت شده است.
خبرنگار خبرگزاری فارس در شرق هرمزگان با توجه به بررسی بیماری جاروی جادوگر متوجه پیشروی این بیماری بر روی درخت کرت در منطقه بشاگرد شده است که هزاران درختچه کرت توسط این بیماری نابود و این آفت با سرعت در حال پیشروی بر روی این درختچه است.
بشاگرد که در دهههای اخیر به واسطه محرومیت خود در کشور شناخته شده است هنوز در امکانات اولیه مانند آب و راه مانده است. اما اگر مسئولان مربوطه جهادیوار وارد عرصه مبارزه با این بیماری خنیاگر در بشاگرد نشوند این بیماری بلافاصله به درختچههای کرت در شهرستانهای اطراف نیز سرایت کرده، که چیزی جز بیابان شدن و فرسایش شدید و از بین رفتن مراتع را به دنبال نخواهد داشت.
اسحق شهدادی کارشناس کشاورزی در گفتوگو با خبرنگار فارس در شرق هرمزگان علائم آفت مشاهده شده در درختان کرت بشاگرد را بیماری جاروی جادوگر دانست و افزود: بیماری جاروی جادوگر یک درختچه کرت را در مدت دو الی سه سال به طور کامل میخشکاند و لازم است اداره کل منابع طبیعی هرمزگان تدابیری خاص در این راستا بیندیشد.
در حالی روز به روز شاهد پیشروی و خشکیده شدن کرتهای مقاوم در بشاگرد هستیم، که این گونه از ماراتن خشکسالی جان سالم به در برده است.
=============